Vanaf mei 2009 deed Anne Hermans regelmatig verslag van haar ervaringen als tropenarts op de achterpagina van NRC Handelsblad.

Hoe kip Mimi werd gered

Diego met kip
Foto: Anne Hermans

Die? Patachuma, mijn indiaanse verpleegkundige, klakt misprijzend met zijn tong veren, veren, veren... We moeten vléés hebben. Hij grijpt een andere kip bij de nek: Hoeveel, señora? De indianenvrouw krabt aan haar borst en de onderhandeling start. Diego, mijn Frank- Goversiaanse Colombiaanse medearts, eist dat hij de kip tijdens de terugreis op schoot mag. Intens tevreden koediekoediet hij de hele boottocht, tot ik meld dat het beest morgen geslacht zal worden. No! krijst hij. No, Anna! Beloof me dat dit een grapje is. Mijn Mimi mag niet dood! Mimi is van mij en zit morgen in de soep, zeg ik gemeen. Het is mijn laatste weekend en Wachidau (de vrouw van Patachuma) heeft beloofd om de kip morgenochtend te slachten als afscheidsmaal.

Die avond dansen en drinken we als bezetenen. Wachidau stampt om het hardst op haar kleine beentjes en Diego draait onvermoeibaar pirouettes. Om vier uur, als ik eruitzie als een verzopen zweetkikker en Patachuma in slaap gevallen is, zingt Diego: Hora est!

Op de terugweg over de steigers, hou ik Wachidau met moeite overeind. Patachuma loopt vooruit, en Diego sloft, melancholisch tangonummers neuriënd, achter ons aan. Doctora. Je mag niet weg, Wachidau klampt zich aan me vast. Je moet zien hoe onze kinderen groot worden. En doctora... Ze kijkt omhoog. Dikke tranen rollen over haar wangen. Ik wil met je praten... over Patachuma en de voedingsdeskundige... Ik weet al wat er gaat komen. Patachuma ligt, door zijn baan (dus inkomen) of karakter (?) erg goed bij de vrouwen, en laat geen kans liggen om een slippertje te maken.

Plotseling maakt Wachidau zich met een vloek van me los, slingert over de gammele steigers voor me uit en stuift een hutje binnen. Zonder na te denken ren ik achter haar aan. Je bént met haar, ik wist het, ik wist het! In het donker ontwaar ik wilde armbewegingen. Op de tast probeer ik Wachidau vast te pakken. No, doctora, laat me los! Le mato, le mato - ik maak hem af! Ik knip mijn zaklamp aan. De voedingsdeskundige zit trillend op de grond, een laken om zich heen geslagen, de ogen opengesperd als een hert in het licht van koplampen. Overal zit bloed. In een hoek houdt Patachuma zijn handen beschermend tegen zijn hoofd. Dit is rabia (woede in het Spaans) waar het woord rabies (hondsdolheid) vandaan komt, besef ik, terwijl ik Wachidau in bedwang probeer te houden. Met onmenselijke kracht blijft ze maaien en schreeuwen, tot een stel dorpsgenoten haar het hutje uitsleurt.

Ondertussen dirigeer ik Patachuma naar ons huis. Hij heeft een flinke wond in zijn hoofd. Terwijl ik hem hecht bij het licht van de zaklamp, schudt hij zijn hoofd, als een schuldbewuste kwajongen: Doctora, ik wilde geen ruzie maken, ik wilde geen ruzie maken... prevelt hij eindeloos voor zich uit. Je moet beloven er niets over te zeggen, want anders word ik uit het team gezet. En ik ben toch de beste verpleegkundige, doctora? Ja, en de voorzitter van stichting de scheve schaats, mompel ik, en leg hem in bed.

Pas om twaalf uur s middags brandt de zon me mijn bed uit. Geschrokken spring ik op. Vissen, kip slachten, feestmaal, er moet van alles gebeuren! Op de veranda zit Pablo, de stuurman, te roken. Waar zijn... Op honeymoon, lacht Pablo Ze zijn met de boot uit varen, om het goed te maken. Hij knikt naar Diego, die tevreden, met zijn Mimi op schoot op de steiger zit. Ach, het kostte bijna een dood mens, maar híj heeft in ieder geval een levende kip.



Column /
Dokter Hermans in de jungle:

Een leuke avond verkloten (NRC - Vrijdag 22-04-2010)
Verlekkerd staar ik naar de fles wijn op tafel ...

Koude rillingen in deze hoek (NRC - Vrijdag 26-03-2010)
Hij heeft koorts en koude rillingen, elke drie dagen. De indianenmoeder duwt haar zoontje naar voren ...

Hoe kip Mimi werd gered (NRC - Woensdag 10-03-2010)
Die? Patachuma, mijn indiaanse verpleegkundige, klakt misprijzend met zijn tong veren, veren, veren ...

Ik wil 'n ster zijn, zingt ze (NRC - Woensdag 24-02-2010)
Laaiend stamp ik vanaf het dorpsziekenhuis naar huis. "Ze ís er niet, Pablo! Hoe kán het dat ze er niet is?"...

Ik wil 'n ster zijn, zingt ze (NRC - Woensdag 24-02-2010)
Laaiend stamp ik vanaf het dorpsziekenhuis naar huis. "Ze ís er niet, Pablo! Hoe kán het dat ze er niet is?"...

De angst om smurf te zijn (NRC - Woensdag 27-01-2010)
"Roberto," roep ik door de telefoon naar mijn Colombiaanse mede-arts. "Ja, het is verschrikkelijk,...

Badzout met mangogeur? (NRC - Woensdag 13-01-2010)
De laatste dagen drinkt het kind helemaal niets meer, vertaalt Patachuma,...

Hoezo pánico? Verdwaald! (NRC - Woensdag 30-12-2009)
'Help! Gekookte banaan, ik val!" gilt Diego, mijn Colombiaanse mede-arts,...

Levensgevaarlijk? (NRC - Woensdag 16-12-2009)
'Kijk, kijk", schreeuwt Stompje. "Je ziet Nueva Esperanza al liggen!"...

Kom maar, ik pak je ratita (NRC - Woensdag 02-12-2009)
'Senora, deja tu marido….' Ik draai me om, zoek naar een houding, waarbij ik met mijn vingers in mijn oren in slaap kan vallen...

Alleen idioten en Europeanen (NRC - Woensdag 11-11-2009)
'Bij mijn sollicitatie vroegen ze wel of ik van 'wandelen' hield, ja", mokt Diego, ...

Rum drink je zonder water (NRC - Woensdag 28-10-2009)
'Otro media!" (nog een halve liter) roept Pablo, mijn Colombiaanse stuurman, ...

Een stamhoofd hou je te vriend (NRC - Woensdag 07-10-2009)
Mijn eerste patiënt, een gespierde indiaan in peniskoker, tikt ongeduldig op mijn arm ...

Niño Jesus (NRC - Woensdag 23-09-2009)
'Dus ik verstopte me in een steegje en zag zo hoe drugskoning Pablo Escobar neergeknald werd.' ...

Guerrilla in ondergoed (NRC - Woensdag 09-09-2009)
De rij voor mijn neus lijkt met de minuut langer te worden. "Arichidau!" Ik tik de indiaan aan die naast me op zijn nagels zit te bijten ...

Met een kano vol pillen en condooms op reis (NRC - Woensdag 26-08-2009)
"Colombiaans bushdokteren!" schreeuwt Roberto, mijn Colombiaanse medearts ...

De troetel-expat in te grote laarzen (NRC - Woensdag 12-08-2009)
"Patachuma, Anna en Roberto!" schreeuwt Pablo, "tijd voor de veiligheidsbespreking!" ...

Bogotá by night in een rode broek (NRC - Woensdag 29-07-2009)
De afgelopen drie dagen ben ik door Rosa, hoofd administratie van het Dokters van de Wereld-kantoor in Bogotá, van overheidsinstantie naar overheidsinstantie gesleurd ...

Inslapen (NRC - Woensdag 15-07-2009)
Net als in Parijs de deuren van het vliegtuig sluiten, ploft er een klein, oververhit mannetje naast me neer ...

Ikeabank (NRC - Woensdag 01-07-2009)
De wollen dekens van mijn hotelbed jeuken aan mijn billen, terwijl ik een volgend draadje uit het vloerbedekking-behang trek ...

Ondervoede Hiawatha's (NRC - Woensdag 17-06-2009)
"Je zou toch naar India?" ...

Dokter Hermans wil naar de tropen (NRC - Woensdag 27-05-2009)
Aflevering 1: Joan Bertels